Οι βλάβες των περιφερικών νεύρων έχουν ποικίλα αίτια, όπως το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα, το οποίο μπορεί να οφείλεται σε εξωτερική πίεση του νεύρου δηλαδή σε κάποιο γάγγλιο μπορεί να μην υπάρχει εξωτερική πίεση και απλά ο καρπιαίος σωλήνας να είναι κατασκευαστικά πιο στενός ή μπορεί η βλάβη του μέσου νεύρου να παριστάνει την κορυφή του παγόβουνου στα πλαίσια μιας πολυνευροπάθειας.
Ειδικότερα, ο παθοφυσιολογικός μηχανισμός που μπορεί να προκαλέσει δυσλειτουργεία των περιφερικών νεύρων είναι:
1.Πίεση του νεύρου (νευραπραξία/αξονότμηση). Ο ασθενής θα παραμείνει ασυμπτωματικός όσο οι νευρικές ώσεις δεν υφίστανται καθυστέρηση στο σημείο της πίεσης. Όταν όμως αναπτυχθεί ισχαιμία ή απομυελίνωση του νεύρου θα εμφανισθεί μείωση της νευρικής αγωγιμότητος μέχρι και πλήρης κατάργηση αυτής, με αποτέλεσμα την προοδευτική επιδείνωση της κλινικής εικόνας.
2.Διατομή (νευρότμηση): εμφανίζεται σε καταστάσεις τραυματισμού και δίχως χειρουργική επέμβαση, η αποκατάσταση του νεύρου είναι αδύνατη.
3.Ισχαιμία- έμφρακτο νεύρου: συμβαίνει σε ύπαρξη αγγειίτιδας ή αθηροσκληρωτικής νόσου. Συνήθως προκαλείται αξονική βλάβη του νεύρου και είθισται, τα νεύρα που προσβάλλονται να βρίσκονται στα ευπίεστα σημεία, όπως για παράδειγμα στο άνω άκρο, το μέσο νεύρο στον καρπό και το ωλένιο νεύρο στον αγκώνα.
4.Μετακτινική βλάβη: σε ασθενείς που υποβάλλονται σε ακτινοθεραπείες, συνήθως εμπλέκεται το βραχιόνιο ή το οσφυοιερό πλέγμα και το αποτέλεσμα είναι μια παροδική νευροπάθεια. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις όπου μεσολαβεί λανθάνων χρόνος αρκετών ετών πριν την εμφάνιση της νευροπάθειας. Όταν εμφανισθεί, η πρόγνωση δεν είναι ιδιαίτερα καλή. Το κυριότερο διαφοροδιαγνωστικό πρόβλημα είναι η διάγνωση της μετακτινικής νευροπάθειας από την υποτροπή της νεοπλασίας.
5.Φλεγμονή: όπως ο ιός του απλού έρπητα του Epstein Barr καθώς και του έρπητα ζωστήρα. Αρκετές φορές παρατηρείται αυτοπεριοριζόμενη φλεγμονή των νεύρων ιδιοπαθούς αιτιολογίας.
6.Εκφύλιση: δεν εμπλέκονται άμεσα τα περιφερικά νεύρα αλλά η τοπική εκφύλιση των νευρώνων στα πρόσθια κέρατα του νωτιαίου μυελού. Συνήθως παρατηρείται στην μονομελική αμυατροφία (νόσος Hirayama) που ενίοτε μπορεί να παριστά την πρώτη εκδήλωση της νόσου του κινητικού νευρώνα.
7.Μεταβολικά νοσήματα: όπως ο σακχαρώδης διαβήτης και ο υποθυροειδισμός έμμεσα προκαλούν πιεστικές νευροπάθειες, όπως σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα.
Όταν υπάρχει υποψία βλάβης περιφερικού νεύρου, είναι αναγκαία η διενέργεια Ηλεκτροφυσιολογικού ελέγχου με την διενέργεια Ηλεκτρονευρογραφήματος και Ηλεκτρομυογραφήματος.
Πιο συγκεκριμένα, ελέγχεται η αγωγιμότητα των νεύρων και με αυτόν τον τρόπο μπορεί να βρεθεί το ακριβές σημείο πίεσης-βλάβης του υπό εξέτασιν νεύρου.
Στην συνέχεια, διενεργείται εξέταση με βελονοειδές ηλεκτρόδιο όπου ανιχνεύεται η ύπαρξη ενεργούς ή χρόνιας απονεύρωσης στους μύες που νευρώνονται από το νεύρο που μας ενδιαφέρει. Το σημείο αυτό είναι σημαντικό διότι σε περίπτωση βλάβης με στοιχεία ενεργού απονεύρωσης, σχεδόν είναι βεβαία η χειρουργική αντιμετώπιση της βλάβης.
Επίσης η εξέταση ολοκληρώνεται με την εξέταση και των άλλων νεύρων προς αποκλεισμό πολυνευροπάθειας. Σε περίπτωση δε ύπαρξης πολυνευροπάθειας είναι αναγκαία η διενέργεια περαιτέρω εξετάσεων (συνήθως βιοχημικών, ανοσολογικών) προς διευκρίνιση της αιτίας της πολυνευροπάθειας.
Για περισσότερες πληροφορίες http://www.pppp.gr/
Δρ Παπαποστόλου Γρ. Απόστολος
Νευρολόγος
Ειδικότερα, ο παθοφυσιολογικός μηχανισμός που μπορεί να προκαλέσει δυσλειτουργεία των περιφερικών νεύρων είναι:
1.Πίεση του νεύρου (νευραπραξία/αξονότμηση). Ο ασθενής θα παραμείνει ασυμπτωματικός όσο οι νευρικές ώσεις δεν υφίστανται καθυστέρηση στο σημείο της πίεσης. Όταν όμως αναπτυχθεί ισχαιμία ή απομυελίνωση του νεύρου θα εμφανισθεί μείωση της νευρικής αγωγιμότητος μέχρι και πλήρης κατάργηση αυτής, με αποτέλεσμα την προοδευτική επιδείνωση της κλινικής εικόνας.
2.Διατομή (νευρότμηση): εμφανίζεται σε καταστάσεις τραυματισμού και δίχως χειρουργική επέμβαση, η αποκατάσταση του νεύρου είναι αδύνατη.
3.Ισχαιμία- έμφρακτο νεύρου: συμβαίνει σε ύπαρξη αγγειίτιδας ή αθηροσκληρωτικής νόσου. Συνήθως προκαλείται αξονική βλάβη του νεύρου και είθισται, τα νεύρα που προσβάλλονται να βρίσκονται στα ευπίεστα σημεία, όπως για παράδειγμα στο άνω άκρο, το μέσο νεύρο στον καρπό και το ωλένιο νεύρο στον αγκώνα.
4.Μετακτινική βλάβη: σε ασθενείς που υποβάλλονται σε ακτινοθεραπείες, συνήθως εμπλέκεται το βραχιόνιο ή το οσφυοιερό πλέγμα και το αποτέλεσμα είναι μια παροδική νευροπάθεια. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις όπου μεσολαβεί λανθάνων χρόνος αρκετών ετών πριν την εμφάνιση της νευροπάθειας. Όταν εμφανισθεί, η πρόγνωση δεν είναι ιδιαίτερα καλή. Το κυριότερο διαφοροδιαγνωστικό πρόβλημα είναι η διάγνωση της μετακτινικής νευροπάθειας από την υποτροπή της νεοπλασίας.
5.Φλεγμονή: όπως ο ιός του απλού έρπητα του Epstein Barr καθώς και του έρπητα ζωστήρα. Αρκετές φορές παρατηρείται αυτοπεριοριζόμενη φλεγμονή των νεύρων ιδιοπαθούς αιτιολογίας.
6.Εκφύλιση: δεν εμπλέκονται άμεσα τα περιφερικά νεύρα αλλά η τοπική εκφύλιση των νευρώνων στα πρόσθια κέρατα του νωτιαίου μυελού. Συνήθως παρατηρείται στην μονομελική αμυατροφία (νόσος Hirayama) που ενίοτε μπορεί να παριστά την πρώτη εκδήλωση της νόσου του κινητικού νευρώνα.
7.Μεταβολικά νοσήματα: όπως ο σακχαρώδης διαβήτης και ο υποθυροειδισμός έμμεσα προκαλούν πιεστικές νευροπάθειες, όπως σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα.
Όταν υπάρχει υποψία βλάβης περιφερικού νεύρου, είναι αναγκαία η διενέργεια Ηλεκτροφυσιολογικού ελέγχου με την διενέργεια Ηλεκτρονευρογραφήματος και Ηλεκτρομυογραφήματος.
Πιο συγκεκριμένα, ελέγχεται η αγωγιμότητα των νεύρων και με αυτόν τον τρόπο μπορεί να βρεθεί το ακριβές σημείο πίεσης-βλάβης του υπό εξέτασιν νεύρου.
Στην συνέχεια, διενεργείται εξέταση με βελονοειδές ηλεκτρόδιο όπου ανιχνεύεται η ύπαρξη ενεργούς ή χρόνιας απονεύρωσης στους μύες που νευρώνονται από το νεύρο που μας ενδιαφέρει. Το σημείο αυτό είναι σημαντικό διότι σε περίπτωση βλάβης με στοιχεία ενεργού απονεύρωσης, σχεδόν είναι βεβαία η χειρουργική αντιμετώπιση της βλάβης.
Επίσης η εξέταση ολοκληρώνεται με την εξέταση και των άλλων νεύρων προς αποκλεισμό πολυνευροπάθειας. Σε περίπτωση δε ύπαρξης πολυνευροπάθειας είναι αναγκαία η διενέργεια περαιτέρω εξετάσεων (συνήθως βιοχημικών, ανοσολογικών) προς διευκρίνιση της αιτίας της πολυνευροπάθειας.
Για περισσότερες πληροφορίες http://www.pppp.gr/
Δρ Παπαποστόλου Γρ. Απόστολος
Νευρολόγος
